L transit tres l Prëner ie na gran ndesfideda per i raions dl’Euregio Tirol-Südtirol-Trentin, che ie stata ai 14 de juni tl Cunvënt beneditin de Marienberg tla Venuesta. L fova la prima sentedes dl diretif y dla aduneda, da canche Südtirol ova sëurantëut la presidënza dl’Euregio ai 1. de utober dl 2023.
Pra la cunferënza stampa cun i presidënc dl Tirol Anton Mattle y dl Trentin Maurizio Fugatti à l presidënt de Südtirol Arno Kompatscher dit: "L passaje tres l Prëner ie na arteria vitela per l’economia europea. Te chësta cuscienza iel mpurtant che l porte dl trafich vënie urganisà te na maniera plu efiziënta y sustenibla.” N ie a una che n posse fé aslune vares inant, sce l ie neguzazions cuncretes danter Austria, la Talia y i Paejes Tudësc, nce per vester boni de se nuzé dl passaje nord sud - tres sistems digitei moderns - te na maniera economicamënter plu efiziënta y per miuré la scunanza dla sanità y dl ambient y dla cuntreda te chisc raions.
Perchël àn fat ora deberieda de ti mandé n apel ai trëi Stac che ie tuchei dal passaje tres l Prëner per giapé soluzions pernanche la va per miuré la situazion dla populazion de chisc raions. N’autra priurità à da n fé cun l mesun de mudé la mubltà dala streda via sun la ferata. I lëures per l Tunel de Basa dl Prëner va inant bën, à sotrissà i trëi presidënc. Bele śën vàla de se nuzé l plu che la va dla ferata che ie bele per l trasport dla cosses, de fé nvestimënc ti terminals de cëria y desćëria tl nord y tl sud dla ferata da Minca nchin a Verona y de cialé che i lëures per i percursc che ti va permez ala trassa prinzipela vede inant.
De nvestimënc tla nfrastrutura vàl nce debujën per l’autostreda. “Per chël che à da n fé cun i lëures che ie danman per ressané l puent Lueg tl Nordirol iel unì preudù n chaos de trafich y codes longes. L vën laurà te na maniera ntensciva per cialé de abiné soluzions tecniches, per cialé l plu che la va de schivé dut chësc. On de bona speranzes che la vede fata,” à dit l presidënt Euregio Kompatscher.
Tl ciamp dl mudamënt dl nuzamënt dl’energia uel i trëi raions dl’Euregio mparé un dal auter. Perchël àn fat ora de mëter a jì na ancunteda tecnica dl’Euregio, per paredlé scumenciadives, sistems de sustëni y fundamentes iuridich-legislatives.
Bele dan ades n ann ova i raions dl’Euregio sotscrit na cunvenzion per na miëura cunlaurazion sëura i cunfins ora tla scunanza zevila y contra la catastrofes. Chësta vën tosc metuda n droa.
gst/dl